گام به گام علوم و فنون ادبی 1 - درس ششم: سجع و انواع آن | استاد بهمن نشاطی

جانی است چون شعله ولی دودش ز نورش بیشتر / چون دود از حد بگذرد در خانه ننماید ضیا

تو منی، من خویشتن را امتحان / می‌کنم هر روز در سود و زیان

ای دلبر و مقصود ما، ای قبله و معبود ما / آتش زدی در عود ما، نظّاره کن در دود ما

جان به فدای عاشقان خوش هوسی است عاشقی / عشق پرست ای پسر باد هواست مابقی

وی در صفا چون آبی زلال و در وفا، یاری بی‌همتا را می‌مانست.

پیداست که از معده خالی چه قوّت آید و از دست تهی چه مروّت.

برای مَلِک آن دیار، رُقعه‌ای سراسر علم و حِلم نوشت.

عواقب مکر و غدر همیشه نامحمود بوده است و خواتم کید نامبارک.

این دلق موسی است مرقّع و آن ریش فرعون است مرصّع.

جمعی پسران پاکیزه و دختران دوشیزه به دست جفای او گرفتار، نه زهره ی خنده و نه یارای گفتار.

اغلب اوقات به بازیچه فراهم نشستندی و لوح درست ناکرده در سر هم شکستندی.

گفت: نیک بخت آن‌که خورد و کشت و بدبخت آن‌که مرد و هشت.

گوشمال آخر شود دست نوازش ساز را / سر مکش گر گوشمالی می‌دهد دوران تو را

دل پروانه صفت گرچه پر و بال بسوخت / همچنان ز آتش عشق تو اثر نیست مرا

بوته خاری است جنت موی دیدار تو را / سیر چشمی می‌کند مکروه هر مرغوب را

دلبر بی‌کینه ما شمع دل سینه ما / در دو جهان در دو سرا کار تو داری صنما

گفتم بگریم تا ابل چون خر فروماند به گل / وین نیز نتوانم که دل با کاروانم می‌رود

شب تا سحر می‌نغنوم و اندرز کس می‌نشنوم / وین ره نه قاصد می‌روم کز کف عنانم می‌رود

با چشم پرنیرنگ او حافظ مکن آهنگ او / کان طرّه شبرنگ او بسیار طرّاری کند

زان نور همه عالم هر شیوه‌ همی‌نالم / تا بشنود احوالم ای دوست مخسب امشب