آزمون آنلاین تاریخ 2 - درس 2 - روش پژوهش در تاریخ؛ بررسی و سنجش اعتبار شواهد و مدارک | آزمون شماره 3749

در این روش، پژوهشگران و نقادان تاریخ موضوعاتی نظیر، ویژگی های هویتی روایت کننده خبر، محل تولد و زندگی، گرایشات فکری و مذهبی سیاسی و جایگاه علمی او را مورد بررسی قرار می دهند. همچنین پژوهشگران سعی می کنند که علائق و انگیزه های راوی را در بیان یک خبر مورد بررسی قرار دهند و اندیشه و مقصود او را فهم و کشف نمایند. یکی از مسائلی که مورخان در نقد روایت کننده خبر مورد توجه قرار می دهند فاصله زمانی و مکانی نقل کننده خبر با اصل خبر است.

مقدسی خبری را که اکثر مورخان و راویان درباره آن اجماع دارند را جزء استوارترین اخبار و سندها ذکر می کند.

بررسی مغایرت و یا عدم مغایرت آن با عقل است. یعقوبی، مقدسی، ابن مسکویه، بیهقی، ابن اسفندیار و بسیاری از مورخان مغایرت ایک روایت و منبع تاریخی را با عقل، دلیل بر بطلان و نادرستی آن می دانند.

امروزه با به کارگیری دانش های تجربی در تعیین اصالت برخی از شواهد و مدارک تاریخی و استفاده از ابزارهای نوین در سالیابی آثار باستانی و انجام مطالعات دقیق هیجان انگیز در دانش پزشکی و شاخه های آن بر روی اجساد و استخوان های برجای مانده، دستاوردهای قابل اطمینانی در باره مردمان گذشته به دست آمده است.

مقایسه و مطابقت اخبار و روایات ذکر شده در منابع با سایر منابع و اخبار موازی یکی از روش های مطلوب در اعتبارسنجی اخبار است. برخی از مورخان مسلمان برای تعیین اصالت یک خبر ابتدا آنها را با قرآن و احادیث نقل شده از پیامبر و یا روایت های دیگر تطبیق می دادند و در صورت مغایرت، اصالت آن را تأیید نمی کردند.