شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 2 - درس دهم : سبک شناسی قرن های 10 و 11 (سبک هندی) | آزمون شماره 249

تک‌بیت‌گویی

تکرار قافیه

تتابع اضافات

استفاده از ردیف‌های طولانی و خوش‌آهنگ

تبخال زد از آه جگرسوز لب صبح / وز دل، تو ستمگر دم سردی نکشیدی

یا تیر هلاکم بزنی بر دل مجروح / یا جان بدهم تا بدهی تیر امان را

نداد عشق گریبان به دست کس ما را / گرفت این می پر زور چون عسس ما را

تندباد بی اصول چرخ ارباب سماع / خصم تمکین ساخت نخل قد دلجوی تو را

سیل دریادیده هرگز برنمی‌گردد به جوی /  نیست ممکن هر که مجنون شد دگر عاقل شود

آدم خاکی ز خامی دارد از می اجتناب /  کوزۀ گِل پخته چون گردد نمی‌ترسد از آب 

آخر این نالۀ سوزنده اثرها دارد /  شب تاریک فروزنده سحرها دارد

فزود آتش من آب را خبر ببرید /  اسیر می بَرَدم غم ز کافرم بخرید

کوشش برای مضمون‌یابی و ارائۀ خیال خاص و معنی برجسته و فکری جزئی و تازه با بیانی اعجاب‌انگیز از ویژگی‌های نثر این دوره است

تاریخ‌نگاری این دوره از فساد و تیره‌بختی چند قرن گذشته و کشتار مردم و فرار دسته‌جمعی افراد با ذوق متأثر گردید.

تواریخ عمومی این دوره در کنار نهادهای سیاسی و فرهنگی عصر صفویه در جهت نهادینه کردن فرهنگ تشیع گام برداشتند.

در عصر اعتلای صفوی، یعنی زمان شاه عباس اول، ایران از نویسنده قوی‌دست خالی ماند.

این تحول از آن جهت که شعر را به میان عامه مردم کشید، سودمند بود؛ اما از آن رو که افراد کم اطلاع و عامی به شعر روی آوردند و آن را از استواری و سلامت پیشین دور ساختند، برای آینده ابیات زیان‌بار بود.

به جهت این که شعر از حوزه تصرف شاعران باسواد و آگاه به فنون ادب خارج شد و در دست عامه قرار گرفت، سودمند بود؛ ولی روی آوردن پیشه‌وران و بازاریان سبب ضعف شعر شد.

بازسازی اندرزها و تمثیل‌ها به شیوه نوین سبب رونق شعر شد، اما گسترش محتوای بی‌ارزش شعر را به سستی کشید.

روی آوردن طبقات مختلف مردم روح تازه‌ای به زبان شعر دمید ولی بی‌توجهی سلاطین صفوی به شعر، ادبیات را از مرزهای ایران دور ساخت.