شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس دهم: زبان و ادبیات فارسی در سده‌های پنجم و ششم و ویژگی‌های سبکی آن | آزمون شماره 13880

قرن چهارم و اوایل قرن پنجم - نیمه قرن ششم - اوایل قرن هفتم

قرن چهارم و اوایل قرن پنجم - نیمه قرن پنجم - قرن ششم و اوایل قرن هفتم

قرن پنجم و اوایل قرن ششم - اوایل قرن هفتم - اواخر قرن هفتم

قرن پنجم - اوایل قرن ششم - نیمه قرن ششم

حمد، ستایش خداوند است و ثنا گفتن بر وی و بزرگ داشتن به نام پاک و صفت بزرگوار و صنع نیکو و تمام و نواخت بیکران.

حجاب که بود میان دل ایشان برداشته شود. همه آرزوهاشان نقد شود. آب مشاهدتشان در جوی ملاطفت روان شود.

دشمن‌پرور است و دوست نواز، عیب پوش است و کارساز. یاد او آئین زبان و دیدار او زندگی جان.

شرعت بر پی شریعت رفتن است. منهاج به نور چراغ راه بردن است. شرعت آن پیغام است که از رسول شنیدی، منهاج آن نور است که در سر یافتی.

غلام این سخن بشنید و به روی تقبّل و تکفّل پیش آمد و بر کار اقبال نمود؛ بادهای مخالف سفینه را درگردانید و بار آبگینه‌ اَمَلش بشکست.

با خود گفت: درِ بلاها باز است و انواع آفت به من محیط و راه مخوف و با این همه دل از خود نشاید بُرد و به سوی درخت التفاتی تام نمود.

خدایا! جان ما را صفای خود دِه و دل ما را هوای خود دِه و چشم ما را ضیای خود ده و ما را آن دِه که آن بِه و مگذار ما را به کِه و مِه.

اوج خاندان آل سامان، ایّام مُلک او بود و اسباب تمنّع و علل ترفّع در غایت ساختگی بود و زمستان به ‌دارالملک بخارا مقام کردی.

تا حدود نیمه دوم قرن پنجم و آغاز قرن ششم، شعر پارسی هم‌چنان تحت تأثیر سبک دوره سامانی و غزنوی است.

موضوع قابل توجه در شعر نیمه دوم قرن ششم، علاقه‌مندی شاعران به سرودن غزل‌های لطیف و زیباست. ناصرخسرو و هم‌سبکان او در آوردن مضامین دقیق در غزل بسیار کوشیدند.

در نیمه دوم قرن ششم، حوزه ادبی فارس و نواحی مرکزی (عراق عجم) در شکل‌گیری شیوه خاصّی از شعر فارسی مؤثر بود و شاعران و نویسندگان مشهوری در اصفهان، همدان، ری و … ظهور کردند.

شعر سده پنجم و ششم از نظر سبک گویندگی و موضوع، تنوع یافت و در شاخه‌ها و رشته‌هایی هم‌چون مدح، هجو، طنز، وعظ و حکمت، داستان‌نویسی، تغزّل و حماسه به کار گرفته شد.