شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 4: سبک‌شناسی قرن‌های دوازدهم و سیزدهم (دوره‌ی بازگشت و بیداری) | آزمون شماره 1330

درختان را به خلعت نوروزی قبای سبز ورق در بر گرفته و اطفال شاخ را به قدوم موسم ربیع کلاه شکوفه بر سر نهاده.

پادشاهی چون محمود این جهان بدو داد و پادشاهی چون مسعود آن جهان.

هر روز کسی در کف دست دیگری انتخاب های فردایش را می بیند و اگر لبخندی بزنیم، کارمان تمام است.

روا باشد که ما این کتاب را به زبان پارسی گردانیم، مر آن را که او تازی نداند.

ببوید همی خاک چون مشک اذفر

به همّت آسمانِ نامداری

تا که رسیدم برِ تو از همه بیزار شدم

گفتم غم تو دارم گفتا غمت سر آید

خستگان ضربت تسلیم را بهر شفا / نسخه کلی قانون نجات ‌آورده‌ای

بر سرو سوسن از چه زبان می‌کند دراز؟ / آزاده را ز طعن زبان‌آوران چه غم؟

تا چین سر زلف بتان شد وطن دل / عزم سفرش از گذر حبّ وطن خاست

داغ میهن داغ مادر را ز دل / بسترد، کان واجب است این مستحب

من که به کوی خرّمی داشتمی وطن کنون / وادی بی‌کران غم شد وطنم دریغ من

افتاده به زحمت وطن از کید اجانب / این گوهر پرشعشعه در کام نهنگ است

به که در فکر وطن باشیم و فکر کار او / پیش از آن کز دست‌ها بیرون رود کار وطن

مهر میهن، پرتو مردانگی، عزمی قوی / این سه تا تنها دوای درد این کشور بود

شعر در این دوره عمومیّت یافت و به‌عنوان زبان برندة نهضت در اختیار روزنامه‌ها قرار گرفت.

به علّت تسلّط کافی شاعران بر ادبیات کهن، توجّه زیادی به کاربرد جمله‌ها و ترکیب‌های زبانی در این عصر شده است.

شاعران گاه با تأثیرپذیری از اوضاع اجتماع، نوآوری‌هایی در عرصة تخیّل پدید آوردند. مانند پاره‌ای از اشعار میرزاده عشقی.

شاعرانی که به زبان مردم کوچه و بازار شعر می‌گفتند به قالب‌هایی مانند مستزاد، چهارپاره، ترانه و تصنیف رغبت بیشتری داشتند.