شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 16421

برو خواجه کوتاه کن دست آز / چه می‌بایدت ز آستین دراز (نکوهش طمع)

گنهکار اندیشناک از خدای / به از پارسای عبادت‌نمای (سرزنش ریاکاری)

گر به جای نانش اندر سفره بودی آفتاب / تا قیامت روز روشن کس ندیدی در جهان (بیان خسیس بودن فردی)

هر که نان از عمل خویش خورد / منّت حاتم طایی نبرد (تأکید بر کمک به نیازمندان)

«چه» در مصراع نخست صفت تعجبی است.

تلاش و کوشش در جهت حل مشکلات دیگران، مفهوم کلی ابیات است.

مصراع دوم بیت دوم به شیوۀ بلاغی آمده است.

در میان ابیات، آرایة مراعات نظیر وجود دارد.

در عشق ترک کام کن ترک حبوب و دام کن/ مر سنگ را زر نام کن شکر لقب نه بر جفا

عقل گوید پا منه کاندر فنا جز خار نیست/ عشق گوید عقل را کاندر  تو است آن خارها

گرچه درد عشق او خود راحت جان من است/ خون جانم گر بریزد او بود صد خون‌بها

برو ای غصه دمی زحمت خود کوته کن/ باده عشق بیا زود که جانت بزیا

جان بخواه از من بیدل که روانت بدهم / به‌جز از جان ز من آخر چه تمنّاست تو را؟

دلبرا سنبل هندوی تو در تاب چراست؟ / زین صفت نرگس سیراب تو بی‌خواب چراست؟

هر گره کز شکن زلف کژت بگشایند / زو همه ناله دل‌های گرفتار آید

خواجو اگر عاشقی حاجت گفتار نیست / گونه زردت بس است شرح غمت را بیان

گله و شکایت از سرنوشت و قضا و قدر

توجه به مدح پادشاهان

گرایش به افلاک و گنبد آسمان

تأکید بر ثروت اندوزی و درخواست کمک از بزرگان