شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس نهم: موازنه و ترصیع | آزمون شماره 1525

در اصطلاح ادبی، یکسانی کلمات مصراعی با مصراع دیگر یا جمله‌ای با جمله دیگر از نظر وزن و حروف پایانی.

دو مصراع یا دو جمله که میان واژه‌های آنها دو به دو از نظر «وزن» و «حرف پایانی» کاملاً یکسانی باشد.

اگر در یک جمله دو واژه هم‌آوا به کار رود اما معنای متفاوت داشته باشد، ترصیع نام دارد.

موازنه‌ای که همۀ سجع‌های آن متوازی باشد.

دانه باشی مرغکانت برچنند/ غنچه باشی کودکانت برکنند

گر زمین را به آسمان دوزی/ ندهندت زیاده از روزی

آن شنیدستی که در اقصای غور/ بارسالاری بیفتاد از ستور

چون به دریا می‌توانی راه یافت/ سوی یک شبنم چرا باید شتافت

کشیدم قلم بر سر نام خویش/ نهادم قدم بر سر کام خویش

بر قدم او قدمی می‌کشید/ بر قلم او رقمی می‌کشید

ای همۀ سلسله‌ام برخی آن طرّه و رخ/ وی همۀ طایفه‌ام بندۀ آن سینه و تن

برگ بی برگی بود ما را نوال/ مرگ بی مرگی بود ما را حلال

بیمارم و کارزار و تو درمانی/ بیم آرم و کار زار و تو در مانی

چون از او گشتی همه چیز از تو گشت/ چون از او گشتی همه چیز از تو گشت

ما برون را ننگریم و قال را/ ما درون را بنگریم و حال را

هم عقل دویده در رکابت/ هم شرع خزیده در پناهت

سرو فرازنده از قیام تو بی پا/ مهر فروزنده از جمال تو زایل

برگ بی‌برگی بود ما را نوال / مرگ بی‌مرگی بود ما را حلال

نظری به حال من کن چو قدح به دست گیری/ گذری به خاک جم کن چو به دست جام داری

گشت فراق و وصل تو مرگ و بقای عاشقان/ کشتی و زنده ساختی ای تو خدای عاشقان