شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 17136

عمر ابد پیش من هست زمان وصال / زان که نگنجد در او هیچ زمانی مرا

درون مجمر دل‌ها سپند و عود می‌سوزد / که سرمای فراق او زکام (سرماخوردگی) آورد مستان را

به امید آن‌که جایی قدمی نهاده باشی / همه خاک‌های شیراز به دیدگان برفتم

به خون انداختم از حرص نان خود ندانستم / کز اکسیر قناعت مشک می‌گردد گیاه این‌جا

یکی از بزرگان گفت پارسایی را چه گویی در حقّ فلان عابد که دیگران در حق وی به طعنه سخن‌ها گفته‌اند؟ گفت: بر ظاهرش عیب نمی‌بینم و در باطنش غیب نمی‌دانم. (سرزنش عیوب دیگران)

حکیمی را پرسیدند از سخاوت و شجاعت کدام بهتر است؟ گفت: «آن که را سخاوت است به شجاعت حاجت نیست.» (ترجیح گشاده‌دستی بر دلیری)

صیادی ضعیف را ماهی قوی به دام اندر افتاد، ماهی برو غالب آمد و برفت. دیگر صیادان ملامتش کردند که چنین صیدی در دامت افتاد و ندانستی نگاه داشتن. گفت: صیاد بی روزی در دجله نگیرد و ماهی بی اجل بر خشک نمیرد. (تأکید بر تلاش)

یکی را شنیدم از پیران مربی که مریدی را همی‌گفت: «ای پسر چندان که تعلق خاطر آدمی‌زاد به روزی است اگر به روزی‌ده بودی به مقام از ملائکه در گذشتی». (داشتن توجه ویژه بر عبادت)

جماعتی که ندانند حظّ روحانی / تفاوتی که میان دواب و انسان است (فراوانی لغات عربی)

تو را در آینه دیدن جمال طلعت خویش / بیان کند که چه بوده است ناشکیبا را (از میان رفتن لغات مهجور فارسی)

مشک غمّاز است ور نی کی به شب شوریدگان / از پی دل ره بدان گیسوی مشک‌آسا برند؟ (کاهش سادگی و روانی کلام)

ای برده عارضت به لطافت ز مَه سبق / دل غرق خون دیده ز مهر رخت شفق (ورود لغات ترکی و مغولی به شعر)