شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 17570

زمین شوره سنبل برنیارد/ درو تخم و عمل ضایع مگردان

شمشیر نیک از آهن بد چون کند کسی/ ناکس به تربیت نشود ای حکیم کس

سگ اصحاب کهف روزی چند/ پی نیکان گرفت و مردم شد

هیچ صیقل نکو نخواهد کرد/ آهنی را که بدگهر باشد

به ملامت نبرند از دل ما صورت عشق/ نقش بر سنگ نبشته است، به توفان نرود

گر چشم شوخ توست به عاشق‌کشی مثل/ ما بر تو عاشقیم بحمدالله از ازل

زخم شمشیر غمت را به شکیبایی و عقل/ چند مرهم بنهادیم و اثر می‌نرود

ترک دنیا و تماشا و تنعم گفتیم/ مِهر مُهریست که چون نقش حجر می‌نرود

مگر که بر رخ من داغ عشق میبینی/ میان داغ نبشته که نحن نزّلنا

الست عشق رسید و هر آن که گفت بلی/ گواه گفت بلی هست صدهزار بلا

خرد نداند و حیران شود ز مذهب عشق/ اگرچه واقف باشد ز جمله مذهبها

شاخ عشق اندر ازل دان بیخ عشق اندر ابد/این شجر را تکیه بر عرش و ثری و ساق نیست

هر که دست از جان بشوید، هر چه در دل دارد بگوید. (در جملۀ اول، کنایه وجود دارد.)

ترسیدم از بیم گزند خویش آهنگ هلاک من کنند، پس قول حکما را کار بستم. («آهنگ» در معنای «قصد» به کار رفته است.)

به خاطر داشتم که چون به درخت گل رسم دامنی پر کنم هدیه اصحاب را. (استفاده از آرایۀ تشبیه)

آزردن دوستان، جهل است وکفّارت یمین، سهل. (وجود آرایۀ جناس)