شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس دهم: زبان و ادبیات فارسی در سده‌های پنجم و ششم و ویژگی‌های سبکی آن | آزمون شماره 20586

عربی

فارسی

بیشتر عربی و فارسی کمتر

بیشتر فارسی و عربی کمتر

جناس

مراعات نظیر

تشبیه

استعاره

دلایل عمده توجه نویسندگان به فارسی‌نویسی، گسترش عرفان و تصوف و شکل‌گیری دولت سلجوقی و بهره‌گیری از دبیران و نویسندگان تربیت‌یافته در خراسان و عراق است.

در این دوره، از دید سبک نثر فارسی به شیوه‌ای از نثر می‌رسیم که می‌توان آن را نثر موزون نامید. ویژگی اصلی این نثر به‌کارگیری سجع است. نثر موزون با بهره‌گیری از جمله‌های کوتاه، خود را به شعر نزدیک می‌کند.

خواجه عبدالله انصاری نثر موزون را به کمال رساند؛ آن چنان که می‌توان آثار وی را سرآمد نثرهای موزون فارسی شمرد و بر کتاب‌های بعد از خود نیز تأثیر گذاشت.

نثر مصنوع که در آن آرایه‌های ادبی فراوان، امثال و اشعار گوناگون از عربی و اصطلاحات علمی به‌کار می‌رود، در قرن پنجم رواج می‌یابد و در همین قرن به کمال می‌رسد.

نشر و گسترش زبان فارسی در هندوستان و آسیای صغیر

کناره گرفتن شاعرانی چون ناصرخسرو از دربارها

تأثیرگذاری برخی از شاعران این دوره بر ادبیات عرب و مضامین شعری آن‌ها

نوآوری و ابتکارات گروهی از شاعران این دوره در عین تقلید از پیشینیان

هر که از شعاع عقل عزیزی بهره‌مند شد و استماع سخن ناصحان را شعار ساخت اقبال او چون سایه چاه پایدار باشد، نه چون نور ماه در محاق.

از اندیشه ناصواب درگذر و همّت بر اکتساب ثواب مقصور گردان، که راه مخوف است و رفیقان ناموافق و رحلت نزدیک و هنگام حرکت نامعلوم.

ای بیننده نمازها و ای پذیرنده نیازها، عذرهای ما بپذیر که تو غنّی و ما فقیر. عیب‌های ما مگیر که تو قویّ و ما حقیر.

ناخوبی موقع آن سعی در مروت و دیانت بر من پوشیده نَبُد و استیلای حرص و حسد مرا بر آن مُحرض آمد.