شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس دهم: زبان و ادبیات فارسی در سده‌های پنجم و ششم و ویژگی‌های سبکی آن | آزمون شماره 18560

آسیای صغیر - محمود غزنوی

آسیای صغیر - جلال‌الدین خوارزمشاه

عراق عرب- محمود غزنوی

عراق عرب- جلال الدین خوارزمشاه

نیست اقلیم سخن را بهتر از من پادشا / در جهان ملک سخن راندن مسلم شد مرا

مست تمام آمده است بر در من نیم شب / آن بت خورشید روی و آن مه یاقوت لب

خورشید سخن منم جهاندار / وین شاعرکان همه قمروار

بی من همه گر همه نمایند / هیچند همه چو زی من آیند

یکی از ویژگی‌های شعر این دوره، سادگی فکر و روانی کلام در آن است. شاعران این دوره بیش‌تر به واقعیت بیرونی نظر داشتند.

از ویژگی‌های شعر فارسی در این دوره، تأثیرپذیری برخی از شاعران از ادبیات عرب و مضامین شعری آن بوده است.

شعر این دوره در شاخه‌ها و رشته‌هایی هم‌چون مدح، هجو، طنز، وعظ و حکمت، داستان‌سرایی، تغزّل و حماسه به کارگرفته شد.

حکمت و دانش و اندیشه‌های دینی در شعر این دوره، تأثیری عمیق بخشید و جزئی از مضامین شعری شد.

ای پری که باد می‌بردت / از چمنزار حریر پرگل پرده / تا حریم سایه‌های سبز / تا بهار سبزه‌های عطر / تا دیاری که غریبی‌هاش می‌آمد به چشم آشنا، رفتم / با تو دیشب تا کجا رفتم

نفس کز گرمگاه سینه می‌آید برون ابری شود تاریک / چو دیوار ایستد در پیش چشمانت / نفس کاین است پس دیگر چه داری چشم / ز چشم دوستان دور یا نزدیک

به سان رهنوردانی که در افسانه‌ها گویند / گرفته کوله‌بار زاد ره بر دوش / فشرده چوبدست خیزران در مشت / گهی پرگوی و گه خاموش

اینک از زیر چراغی می‌گذشتیم، آبگون نورش / مرده‌دل نزدیکش و دورش / و در این هنگام من دیدم / بر درخت گوژپشتی برگ و بارش برف / همنشین و غمگسارش برف