شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 4: سبک‌شناسی قرن‌های دوازدهم و سیزدهم (دوره‌ی بازگشت و بیداری) | آزمون شماره 3763

و قطره از وطن خویش رفت و باز آمد/ مصادف صدف او گشت و شد یکی گوهر 

ای دل فدای كلبۀ بی سقف بذر کار/ وی جان نثار خانۀ ويران کارگر

طالبان عدل و قانون را ز مرگ اندیشه نیست/ از برای آن که آب زندگانی خورده اند

تو در طلب حکومت مقتدری / ما طالب اقتدار ملت هستیم

شعر دارای مضامین سیاسی، اجتماعی و وطنی است

 قالب شعر به سبک شعرهای سنت‌گرای دورۀ بیداری، مثنوی است.

لغاتی دال بر کهن‌گرایی در شعر دیده می‌شود.

شعر ساده اما به زبان پرصلابت گذشته سروده شده است.

شده‌ام عاشق و در کیسه ندارم زرکی / عاشقم پول ندارم کوزه بده آب بیارم

در میان آش رندان چون نخود قاطی مشو / اعتدالی بوده‌ای اکنون دمکراتی مشو

یاد بگذشته چو آن دورنمای وطن است / که شود بر افق شام غریبان ترسیم

تا رشته به دست این دبنگ است / این قافله تا به حشر لنگ است

ادبیات سیاسی در ایران از رهگذر نقد شرایط موجود در این عصر شکل گرفت.

ترجمه و نشر کتاب‌های غربی در شکل‌گیری جنبش ضد استعماری و ضد استبدادی این دوره نقش داشت.

از شاخص‌ترین درون‌مایه‌های شعر فارسی در این دوره «آزادی، قانون و وطن» بود.

آخوندزاده، طالبوف و میرزا آقاخان کرمانی از شاعران منتقد بودند که به شکل‌گیری ادبیات بیداری کمک کردند.