شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 5: اختیارات شاعری 1 (زبانی)

1-

در کدام بیت هیچ اختیار شاعری به‌کار نرفته است؟

جز از لب لعل جان ننوشم / غیر سر زلف او نگیرم

چو سحرگاه ز گلشن مه عیار برآمد / چه بسی نعره مستان که ز گلزار برآمد

هله نومید نباشی که تو را یار براند / گرت امروز براند نه که فردات بخواند

تو بسی سمن‌بران را به کنار در گرفتی / نفسی کنار بگشا بنگر کنار دیگر

2-

کدام گزینه فاقد اختیار زبانی است؟

در آن حال پیش آمدم دوستی / کزو مانده بر استخوان پوستی

چو تو خود کنی اختر خویش را بد / مدار از فلک چشم نیک‌اختری را

در چنان روز مرا آرزویی خواهد بود / آرزویی که همی داردم اکنون پژمان

می‌کوش به هر ورق که خوانی / کان دانش را تمام دانی

3-

با توجّه به بیتِ زیر همة‌ موارد از دیدگاه «عروض و قافیه» درست است؛‌ به‌جز:

«در نمازم خم ابروی تو در یاد آمد حالتی رفت که محراب به فریاد آمد»

وزن بیت «فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن» است.

در بیت فوق قافیه براساس قاعدة «2» آمده است.

شاعر از اختیارات شاعری «ابدال» و حذف همزه استفاده کرده است.

در مصراع اول دو بار و در مصراع دوم یک‌بار، «حذف همزه» صورت گرفته است.

4-

واژه‌ی آهو در کدام بیت مشمول اختیار زبانی کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند نشده‌است؟

دام من نیست به آهوی تو لایق بگذار/ تا به دام سر زلف تو شکار تو کنم

قاصد مگر آهوی ختن بود/ کش نافه‌ی مشک درمیان است

چون نرود در پی صاحب کمند/ آهوی بیچاره به گردن اسیر

چنان در قید مهرت پای‌بندم/ که گویی آهوی سر در کمندم

5-

توضیح مقابل کدام بیت نادرست آمده است؟

ببرید خیاط ازل دو جامه بر اندام ما / از بهر تو گلگون قبا وز بهر من خونین کفن (مصوت کوتاه در واژهٔ «دو» بلند تلفظ می‌شود.)

فصل بهار شد بیا تا به خم آوریم رو / کز سر شط خم کِشیم آب طرب سبو سبو (تقطیع واژهٔ «بیا» به شکل

- \cup

است)

خون مرا چشم جادوی تو نمی‌ریخت / از پی قتلم لبت به شیر زد انگشت (دو اختیار زبانی در بیت مشهود است.)

هر چند که من بیش کنم پیش تو زاری / تو بیش رمی از من دلسوختهٔ زار (بیت قابلیت دسته‌بندی هجایی به صورت همسان و ناهمسان را دارد.)

شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 5: اختیارات شاعری 1 (زبانی) | آزمون شماره 2100