شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 17981

کنج صبر اختیار لقمان است/ هر که را صبر نیست حکمت نیست (لحن تعلیمی)

سر بخت و تختش درآمد به کوه/ پلنگینه پوشید خود با گروه (لحن حماسی)

تا چه خواهی گرفتن ای مغرور/ روز درماندگی به سیم دغل (لحن روایی)

به شب اینجا چراغی نیست روشن/ به روز اینجا نمانده‌ های و هویی (لحن توصیفی)

پارسازاده‌ای را نعمت بی‌کران، از ترکه عمان به دست افتاد، فسق و فجور آغاز کرد و مُبذّری پیشه گرفت. فی‌الجمله نماند از سایر معاصی که نکرد و منکری که نخورد.

بدان که خدای تعالی در ظاهر کعبه بنا کرده، که او را از سنگ و گل است و در باطن کعبه‌ای ساخته که از جان و دل است.

آن سلطان دنیا و دین، آن سیمرغ قاف یقین، آن گنج عالم عزلت، آن گنجینه اسرار دولت، آن شاه اقلیم اعظم، آن پرورده لطف و کرم … گفت.

مردی صد دینار در آستین داشت. بر دستارچه بسته از آستین بیرون گرفت و بدین طرارّ داد و گفت: ای برادر این امانت است.

آن نقش بین که فتنه کند نقش‌بند را / و آن لعل لب که نرخ شکسته است قند را (کاربرد تاریخی «را» در مصراع دوم)

آهنگ آن دارد دلم کز پرده بیرون اوفتد / مطرب گر این ره می‌زند گو پست ‌گیر آهنگ را (کاربرد فعل امر بدون «ب»)

مطرب آهنگ چنین تیز چه گیری که کند / جان شیرین به لب لعل تو آهنگ مرا (حذف فعل به قرینه)

گر در کمندم می‌کشی شکرانه را جان می‌دهم / کان دل که صید عشق شد دولت شمارد دام را (کاربرد تاریخی حرف اضافه)

مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن / که در شریعت ما غیر این گناهی نیست (تأکید بر آزار نرساندن به دیگران)

او را به چشم پاک توان دید چون هلال / هر دیده جای جلوۀ آن ماه‌پاره نیست (تأکید بر داشتن چشم و درون پاک برای درک معشوق)

دل به امّید صدایی که مگر در تو رسد / ناله‌ها کرد در این کوه که فرهاد نکرد (زاری عاشق در هجران معشوق)

درد عشق از تندرستی خوش‌تر است / گر چه بیش از صبر درمانیش نیست (عشق، موجب تندرستی است)