شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 8: اختیارات شاعری 2 (وزنی)

1-

در کدام بیت، هر دو اختیار «فاعلاتن به جای فعلاتن و ابدال» وجود دارد؟

کاشکی جز تو کسی داشتمی یا به تو دسترسی داشتمی

کی غمم بودی اگر در غم تو نفسی، هم‌نفسی داشتمی

یا در این غم که مرا هر دم هست همدم خویش کسی داشتمی

سر و زر ریختمی در پایت گر از این دست بسی داشتمی

2-

با توجّه به بیت زیر، از دیدگاه «عروض و قافیه» کدام مورد نادرست است؟

«ای ظلمت شب پرده‌ی خورشید جمالت / وی کوکبه‌ی صبح جلودار جلالت»

قافیه‌ی بیت براساس قاعده‌ی ۲‏ و تبصره‌ی ۱‏ آمده است.

«جمالت و جلالت» واژه‌ی قافیه و «ت» حرف روی است.

در بیت اختیاری شاعری «تغییر کمیت مصوت» وجود دارد.

وزن بیت «مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولن» است.

3-

همه‌ی ابیات دارای یک نوع اختیار وزنی هستند جز .......

یعقوب را دو دیده ز حسرت سپید گشت / و آوازه‌ای ز مصر به کنعان نمی‌رسد

دارم از زلف سیاهش گله چندان که مپرس / که چنان زو شده‌ام بی‌سروسامان که مپرس

آن آهوی سیه چشم از دام ما برون شد / یاران چه چاره سازم با این دل رمیده

هم‌چون تو نازنینی سر تا قدم لطافت / گیتی نشان نداده ایزد نیافریده

4-

کدام اختیار شاعری در بیت زیر وجود ندارد؟

«گر ز دریا دو سه قطره بپراکند چه باک / باز چون جمع شود رو سوی دریا دارد»

ابدال

قلب

کاربرد فاعلاتن به‌جای فعلاتن

تغییر کمیت مصوّت کوتاه به بلند و بلند به کوتاه

5-

در همه گزینه‌ها، به‌جز گزینه …، از اختیار وزنی در رکن اوّل بیت استفاده شده است.

خیز و در کاسه زر آب طربناک انداز / پیش‌تر زان‌که شود کاسه سر، خاک‌انداز

عاقبت منزل ما وادی خاموشان است / حالیا غلغله در گنبد افلاک انداز

چشم آلوده نظر از رخ جانان دور است / بر رخ او نظر از آینه پاک انداز

به سر سبز تو ای سرو که گر خاک شوم / ناز از سر بنه و سایه بر این خاک انداز

شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 8: اختیارات شاعری 2 (وزنی) | آزمون شماره 1545