شرکت در آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس سوم: واج‌آرایی، واژه‌آرایی | آزمون شماره 23878

جناس تام یا همسان، از انواع تکرار یا واژه‌آرایی است.

آنچه در تکرار اهمیت دارد جنبۀ موسیقایی و آوایی سخن است، نه شکل نوشتاری واژگان.

واج‌آرایی مصوت‌ها از صامت‌ها محسوس‌تر است.

تکرار یک واج در سخن واژه‌آرایی است.

تناسب

تکرار

تضاد

مجاز

پیشانی، پشیمانی، پریشانی

خیز، لبریز، شبخیز

مستور، عصفور، تنبور

گویا، سبزه، شیر

تو را چه غم که یکی در غمت به جان آید                  که دوستان تو چندان که می‌کشی بیشند

سیر سپهر و دور قمر را چه اختیار                       در گردشند بر حسب اختیار دوست

قاضی به دو شاهد بدهد فتوی شرع                      در مذهب عشق، شاهدی بس باشد

هزار دشمن اگر در قفاست عارف را               چو روی خوب تو دید از قفا چه غم دارد

گر گنج غمت در دل دیوانه نمی‌شد                             ویرانه مقام من دیوانه نمی‌شد

شه کاش خراج از ده ویرانه نمی‌خواست                    یا ملک دلم کاش که ویرانه نمی‌شد

گر در دل شمع آتشی از عشق نمی‌بود                             آگاه ز سوز دل پروانه نمی‌شد

امید خلاص از خم زلفین توام بود                          در دام اگر آن خال سیه دانه نمی‌شد