بر اساس قوانین موجود در نظام قبیله ای زندگی می‌کردند و قدرتمندترین قبیله به عنوان حاکم حکومت می کرد .

قریش به دلیل در اختیار داشتن اداره کعبه نفوذ سیاسی قابل توجهی داشت و حکومت پایداری را تشکیل داده بود.

قبیله بنی هاشم به دلیل احترام و حرمتی که در بین قبایل دیگر داشت نظام حکومتی کوچکی را برپا نموده بود.

به صورت پراکنده و جدا می زیستند و حکومت فراگیر و قدرتمندی وجود نداشت. 

در کنار بت‌پرستان، معدودی از عرب‌ها بودند که به پیروی از حضرت ابراهیم، از پرستش بت‌ها امتناع می‌کردند و از گوشت قربانی آنها نمی‌خوردند. اینان به حُنفاء معروف شدند.

صفت جاهلیت که در قرآن از آن یاد می‌شود به معنای نادانی و فقدان علم و معرفت می‌باشد و نیز مفهوم فرهنگ و اخلاق خشن، گستاخ و کینه‌جویی را نیز می‌رساند.

در آستانه ظهور اسلام، تعدادی از قبیله‌های عرب به آیین یهودیت و مسیحیت گرویده بودند. برخی از یهودیان ساکن یثرب و معدودی از مسیحیان مستقر در نجران از آن جمله‌اند.

در آن زمان، خانه کعبه مانند بیشتر عبادتگاه‌های این شبه‌جزیره، به محل نگهداری و نیایش برای بت‌های گوناگون تبدیل شده بود. با این حال، هنوز نشانه‌هایی از دین ابراهیمی نزد ساکنان شبه‌جزیره وجود داشت و برخی از عرب‌ها از جمله مردم شهر مکه «الله» را آفریننده جهان می‌دانستند.