کارایی و ناکارایی دو مفهوم مهم در علم اقتصاد هستند.
کارایی به معنای استفاده بهینه از منابع برای دستیابی به حداکثر بازدهی است. در یک سیستم اقتصادی کارا، منابع به بهترین شکل ممکن تخصیص داده می‌شوند و اتلاف منابع به حداقل می‌رسد.
ناکارایی به وضعیتی اشاره دارد که در آن منابع به طور بهینه استفاده نمی‌شوند و امکان بهبود در تخصیص منابع وجود دارد. ناکارایی می‌تواند به دلیل وجود انحصار، اطلاعات ناقص، یا مداخلات دولتی نادرست ایجاد شود.
به عنوان مثال، اگر یک کارخانه تولیدی قادر باشد با همان میزان مواد اولیه، محصولات بیشتری تولید کند، نشان‌دهنده ناکارایی در فرآیند تولید قبلی است.
