پيوندهای همپايه و وابسته در جملات ساده و مرکب
جملات در زبان فارسی به دو دسته ساده و مرکب تقسیم می‌شوند. جملات ساده تنها یک فعل دارند، در حالی که جملات مرکب از دو یا چند جمله ساده تشکیل شده‌اند که با استفاده از پیوندها به هم متصل می‌شوند.
جملات ساده
جملات ساده تنها یک فعل دارند و ساختار آن‌ها ساده است. مثال:
- دانش‌آموزان درس می‌خوانند.
جملات مرکب
جملات مرکب از دو یا چند جمله ساده تشکیل شده‌اند که با پیوندهای همپایه‌ساز یا وابسته‌ساز به هم متصل می‌شوند.
پیوندهای همپایه‌ساز
این پیوندها دو یا چند جمله هم‌تراز را به هم متصل می‌کنند. مثال:
- دانش‌آموزان درس می‌خوانند و تکالیفشان را انجام می‌دهند.
در این مثال، دو جمله «دانش‌آموزان درس می‌خوانند» و «تکالیفشان را انجام می‌دهند» با پیوند همپایه‌ساز «و» به هم متصل شده‌اند.
پیوندهای وابسته‌ساز
این پیوندها یک جمله وابسته را به یک جمله پایه متصل می‌کنند. مثال:
- وقتی که معلم وارد کلاس شد، دانش‌آموزان ساکت شدند.
در این مثال، «وقتی که معلم وارد کلاس شد» جمله وابسته و «دانش‌آموزان ساکت شدند» جمله پایه است که با پیوند وابسته‌ساز «وقتی که» به هم متصل شده‌اند.
