حسن تعلیل چیست؟
حسن تعلیل یکی از آرایه‌های ادبی در زبان فارسی است که در آن، برای یک پدیده یا رخداد، دلیلی خیالی و موجه بیان می‌شود. این دلیل، اغلب برگرفته از تخیل و خلاقیت شاعر یا نویسنده است و هدف آن، زیبایی‌بخشی به کلام و جلب توجه مخاطب است.
مثال‌هایی از حسن تعلیل:
- «گل از بس حسن دارد و لطف و جمال / به خاک سیاه می‌نشیند از شرم جمال» در این بیت، دلیل خیالی برای خم شدن گل به سوی خاک، شرم از جمال و حسن خود است.
- «بر دریا گر به شام تیره‌روزی / نیست گردابی به جز طمع نومیدی» اینجا دلیل گرداب در دریا، طمع نومیدی است که یک دلیل غیر واقعی و خیالی است.
تشخیص حسن تعلیل:
برای تشخیص حسن تعلیل در یک متن یا شعر، باید به دنبال جملات یا عباراتی باشید که در آن‌ها برای یک پدیده، دلیلی غیر واقعی یا غیرعلمی بیان شده است. این دلیل باید برگرفته از تخیل و خلاقیت نویسنده یا شاعر باشد و هدف آن، زیبایی‌بخشی به کلام باشد.
با دقت در معنا و مفهوم جملات و یافتن دلیل‌های غیر واقعی و خیالی، می‌توانید حسن تعلیل را در متون ادبی تشخیص دهید.
