راهنمایی کوتاه: برای یافتن سجع و ارایه موازنه در این شعر، ابتدا باید مفهوم این دو آرایه ادبی را بدانیم.
- سجع: برابر بودن دو یا چند کلمه از نظر آهنگ و واج‌های پایانی
- موازنه: برابر بودن دو یا چند کلمه یا عبارت از نظر تعداد هجاها یا وزن
گام‌به‌گام:
۱) شعر را با دقت بخوانید و کلمات و عبارات مهم را شناسایی کنید.
۲) به دنبال کلماتی بگردید که آهنگ و واج‌های پایانی مشابهی دارند (سجع).
۳) عبارات و جملات را از نظر تعداد هجاها یا وزن مقایسه کنید (موازنه).
۴) در این شعر، "گفتم که گفت؟" و "دیدم که دید؟" را بررسی کنید.
۵) "گفت" و "دید" از نظر آهنگ و واج‌های پایانی مشابه هستند، پس سجع دارند.
۶) عبارت‌های "این لطایف کز لب لعل تو من گفتم" و "وین تطاول کز سر زلف تو من دیدم" را از نظر تعداد هجاها مقایسه کنید.
پاسخ نهایی:
در این شعر، "گفتم که گفت" و "دیدم که دید" سجع دارند. همچنین بین "این لطایف کز لب لعل تو من گفتم" و "وین تطاول کز سر زلف تو من دیدم" موازنه برقرار است.
مثال مشابه: در شعر "ای آن که رخ چون صبح تو خورشید روشن است / وی آن که دل چون دیده تو پرآب و روشن است" نیز موازنه دیده می‌شود.
اگر می‌خواهی بیشتر یاد بگیری: می‌توانی به آرایه‌های ادبی دیگر مانند جناس، تشبیه و استعاره نیز نگاهی بیندازی.
