آرايه موازنه و سجع در اشعار ادبي
آرايه موازنه به کار بردن دو يا چند جمله يا عبارت از نظر ساختاري و وزني يکسان و مشابه هم است. سجع متوازن و سجع متوازي دو نوع سجع هستند که در آرايه موازنه نقش دارند.
- سجع متوازن: به کار بردن دو يا چند کلمه با وزن و ساختار مشابه در دو جمله يا عبارت.
- سجع متوازي: به کار بردن دو يا چند کلمه با حروف آخر مشابه در دو جمله يا عبارت.
براي اينکه بيتي آرايه موازنه داشته باشد، بايد سجع متوازن داشته باشد؛ يعني دو قسمت آن از نظر وزني و ساختاري مشابه باشند. سجع متوازي شرط لازم براي موازنه نيست.
بنابراين، اگر بيتي فقط سجع متوازن داشته باشد، مي‌توان گفت که آرايه موازنه دارد.
نکته: وجود سجع متوازن به تنهايي براي آرايه موازنه کافي است.
