مورخان عقل‌گرا
مورخان عقل‌گرا به مورخانی گفته می‌شود که بر اساس اصول و قواعد عقلی به تحلیل و تفسیر رویدادهای تاریخی می‌پردازند. این مورخان بر این باورند که گزارش‌های تاریخی باید با معیارهای عقلانی ارزیابی شوند.
در تاریخ یازدهم، مورخانی مانند طبری و مسعودی به عنوان مورخان عقل‌گرا شناخته می‌شوند. آن‌ها در آثار خود کوشیده‌اند تا با استفاده از منابع مختلف و تحلیل عقلانی، رویدادهای تاریخی را مستند و تفسیر کنند.
- طبری در کتاب تاریخ الرسل و الملوک خود به شیوه‌ای منظم و مستند به تحلیل رویدادهای تاریخی پرداخته است.
- مسعودی نیز در کتاب مروج الذهب و معادن الجوهر با نگاهی جامع به تاریخ، سعی در ارائه تحلیلی عقلانی از رویدادها داشته است.
