راهنمایی کوتاه: این بیت شعر را تحلیل می‌کنیم و تعداد جمله، نقش‌های دستوری، و ترکیب‌های وصفی و اضافی را مشخص می‌کنیم.
گام‌به‌گام:
- ۱) بیت شعر را به اجزای آن تقسیم می‌کنیم: «گفت تا داروغه را گویم در مسجد بخواب / گفت مسجد خوابگاه مردم به کار نیست»
- ۲) تعداد جملات: دو جمله داریم: «تا داروغه را گویم در مسجد بخواب» و «مسجد خوابگاه مردم به کار نیست»
- ۳) نقش‌های دستوری: «گفت» (فعل)، «تا داروغه را گویم در مسجد بخواب» (جمله مفعولی)، «مسجد» (نهاد)، «خوابگاه مردم» (مسند)، «به کار نیست» (فعل ربطی و مسند)
- ۴) هسته و وابسته: در ترکیب «خوابگاه مردم»، «خوابگاه» هسته و «مردم» وابسته است.
- ۵) ترکیب‌های وصفی و اضافی: «خوابگاه مردم» یک ترکیب اضافی است.
پاسخ نهایی: این بیت شامل دو جمله است. نقش‌های دستوری شامل نهاد، مفعول، و فعل است. ترکیب اضافی «خوابگاه مردم» دیده می‌شود.
مثال مشابه: تحلیل سایر ابیات شعر برای درک بهتر نقش‌های دستوری و ترکیب‌ها.
