سرعت متوسط و سرعت لحظه‌ای
سرعت متوسط یک جسم در یک بازه زمانی مشخص، برابر با جابجایی آن جسم در آن بازه تقسیم بر زمان است. به عبارت دیگر، سرعت متوسط نشان می‌دهد که جسم به طور متوسط چقدر جابجا شده است.
سرعت لحظه‌ای، سرعت جسم در یک لحظه خاص است. برای محاسبه سرعت لحظه‌ای، باید جابجایی جسم را در یک بازه زمانی بسیار کوچک (نزدیک به صفر) محاسبه کرد و سپس آن را بر زمان تقسیم کرد.
رابطه با مشتق
سرعت لحظه‌ای یک جسم، مشتق جابجایی آن نسبت به زمان است. به عبارت دیگر، اگر تابع جابجایی یک جسم را نسبت به زمان داشته باشیم، می‌توانیم با گرفتن مشتق آن، سرعت لحظه‌ای را در هر لحظه محاسبه کنیم.
به عنوان مثال، اگر تابع جابجایی یک جسم باشد، سرعت لحظه‌ای آن است.
