آرایههای ادبی: سجع، متوازی، مطرف و متوازن
در ادبیات فارسی، آرایههای مختلفی برای زیباسازی و غنای کلام به کار میروند. در این بخش به تعریف چهار آرایهی مهم میپردازیم: سجع، متوازی، مطرف و متوازن.
سجع
سجع به معنای آوردن کلماتی است که واجهای پایانی آنها با هم هماهنگ باشند. به عبارت دیگر، کلماتی که در پایان جملهها یا عبارات میآیند و قافیه دارند، سجع نامیده میشود.
متوازی
متوازی به دو یا چند عبارت یا جمله گفته میشود که از نظر ساختاری و گاهی از نظر معنایی شباهت داشته باشند. در این آرایه، کلمات یا عبارات به گونهای کنار هم قرار میگیرند که نظم و هماهنگی خاصی ایجاد شود.
مطرف
مطرف نوعی آرایه است که در آن کلماتی با واجهای پایانی متفاوت اما با ساختار مشابه به کار میروند. این آرایه باعث ایجاد تنوع و زیبایی در کلام میشود.
متوازن
متوازن به کلماتی گفته میشود که از نظر وزنی و گاهی از نظر تعداد هجاها با هم برابر باشند. این آرایه به کلام وزن و آهنگ خاصی میدهد و آن را موزون میکند.
یادآوری: استفاده از آرایههای ادبی میتواند به غنای کلام و زیبایی نوشتار کمک کند.