راهنمایی کوتاه: برای یافتن نهاد، مفعول و متمم در ابیات، باید ابتدا ساختار جمله را درک کرد.
- نهاد: انجام دهنده عمل اصلی در جمله
- مفعول: کسی یا چیزی که عمل بر آن انجام می‌شود
- متمم: کلمه یا عبارتی که معنی فعل را کامل می‌کند
گام‌به‌گام:
۱) بیت اول را بررسی می‌کنیم: «با چشم ادب نگر پدر را / وز گفته ی او مپیچ سر را»
- نهاد: تو (محذوف)
- مفعول: پدر را، سر را
- متمم: با چشم ادب، از گفته ی او
۲) بیت دوم را بررسی می‌کنیم: «زین گفته سعادت تو جویم / پس یاد بگیر هرچه گویم»
- نهاد: ما (محذوف) در فعل «جویم»، تو (محذوف) در «یاد بگیر»
- مفعول: سعادت تو، هرچه
- متمم: از این گفته، از گفته من (محذوف)
پاسخ نهایی:
بیت اول: نهاد (تو)، مفعول (پدر را، سر را)، متمم (با چشم ادب، از گفته ی او)
بیت دوم: نهاد (ما، تو)، مفعول (سعادت تو، هرچه)، متمم (از این گفته)
مثال مشابه: در جمله «با دوست سخن بگو و از دشمن بپرهیز» نهاد «تو» است، متمم «با دوست، از دشمن» است.
