آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 17900

چه گویم من از گردش روزگار/ ز ناپایداری این کج‌مدار

چه گیری سخت دنیا را که دارد/ کمال سستی و بی‌اعتباری

جهان را نیست هرگز استواری/ زمان را نیست جز بی‌اعتباری

به عزت مردن از بی‌اعتباری زیستن خوشتر/ چراغ روز را پروایی از کشتن نمی‌باشد

در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم/ لطف آنچه تو اندیشی حکم آنچه تو فرمایی

فکر خود و رای خود در عالم رندی نیست/ کفر است در این مذهب خودبینی و خودرایی

عاشقان را بر سر خود حکم نیست/ هرچه فرمان تو باشد، آن کنند

چرخ بر هم زنم ار غیر مرادم گردد/ من نه آنم که زبونی کشم از چرخ فلک

طبیبی را دیدند که هرگاه به گورستان رسیدی، ردا در سر کشیدی.

نگویم جوانی مکن، لکن جوان خویشتن‌دار باش.

ای پسر هر چند جوانی، پیرعقل باش.

جوانمرد که بخورد و بدهد به از عابد که روزه دارد و بنهد.

آرایه‌های جناس و کنایه در ابیات استفاده شده است.

در برخی ابیات، تضاد دیده می‌شود.

قالب شعر قطعه است.

ابیات در ستایش خداوند است و در بیت اول، تلمیح وجود دارد.

آهن سرد چون کوبم که دم آتشی ام/ نکند هیچ اثر در دل چون آهن او (بی تأثیر بودن سخن)

بخت حافظ گر از این‌گونه مدد خواهد کرد / زلف معشوقه به‌دست دگران خواهد بود (شکایت از بخت بد)

آن که پیشش بنهد تاج تکبّر خورشید/ کبریایی است که در حشمت درویشان است (توجه به انسان های فقیر و نیازمند)

دلم امید فراوان به وصل روی تو داشت/ ولی اجل به ره عمر، رهزن امل است (ناکافی بودن عمر برای رسیدن به آرزوها)