در علم عروض، هجا واحدی است که برای سنجش وزن اشعار به کار می‌رود. هجاها به سه دسته تقسیم می‌شوند: کوتاه، بلند و کشیده.
- هجا کوتاه: یک صامت و یک مصوت کوتاه (CV)
- هجا بلند: یک صامت و یک مصوت بلند یا یک مصوت کوتاه و یک صامت دیگر (CV:C یا CVC)
- هجا کشیده: یک صامت و یک مصوت بلند و یک صامت دیگر (CV:C)
اکنون به بررسی هجاهای کلمات داده شده می‌پردازیم:
راهنمایی کوتاه: ابتدا کلمات را به هجا تقسیم کرده و سپس نوع هجا را مشخص می‌کنیم.
گام‌به‌گام:
۱) کلمه "درخت" را به هجا تقسیم می‌کنیم: در-خت. هجای اول "در" بلند است (CVC) و هجای دوم "خت" نیز بلند است (CVC).
۲) کلمه "پروانه" را به هجا تقسیم می‌کنیم: پر-وا-نه. هجای اول "پر" بلند است (CVC)، هجای دوم "وا" بلند است (CV:) و هجای سوم "نه" بلند است (CVC).
۳) کلمه "زندگی" را به هجا تقسیم می‌کنیم: زن-د-گی. هجای اول "زن" بلند است (CVC)، هجای دوم "د" کوتاه است (C) ولی با مصوت "ی" در انتها به صورت "دی" درمی‌آید که بلند است، و هجای سوم "گی" بلند است (CVC).
۴) کلمه "قسطنطیه" را به هجا تقسیم می‌کنیم: قس-طن-طی-ه. هجای اول "قس" بلند است (CVC)، هجای دوم "طن" بلند است (CVC)، هجای سوم "طی" بلند است (CVC یا CV:) و هجای چهارم "ه" کوتاه است (CV).
پاسخ نهایی:
- درخت: در (بلند) - خت (بلند)
- پروانه: پر (بلند) - وا (بلند) - نه (بلند)
- زندگی: زن (بلند) - دی (بلند) - گی (بلند)
- قسطنطیه: قس (بلند) - طن (بلند) - طی (بلند) - ه (کوتاه)
مثال مشابه: برای کلمه "پژوهش": پ-ژوه-ش. هجای اول "پژ" بلند است (CVC)، هجای دوم "وه" بلند است (CVC) و هجای سوم "ش" به صورت "ش" (C) است که با مصوت قبل بلند محسوب می‌شود.
اگر می‌خواهی بیشتر یاد بگیری: می‌توانی با مراجعه به منابع آموزشی مرتبط با علم عروض و تمرین بر روی کلمات مختلف، مهارت خود را در تقسیم‌بندی هجاها و تشخیص نوع آنها تقویت کنی.
