آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 1 - درس یکم: مبانی تحلیل متن | آزمون شماره 19186

طبیبی را دیدند که هرگاه به گورستان رسیدی، ردا در سر کشیدی.

نگویم جوانی مکن، لکن جوان خویشتن‌دار باش.

ای پسر هر چند جوانی، پیرعقل باش.

جوانمرد که بخورد و بدهد به از عابد که روزه دارد و بنهد.

 هر صبحدم نسیم گل از بوستان توست / الحان بلبل از نفس دوستان توست

عجب آن است که با زحمت چندینی خار / بوی صبحی نشنیدم که چو گل نشکفتم

 بوی جان از لب خندان قدح می‌شنوم / بشنو ای خواجه اگر زان که مشامی داری

 شهری اندر هوست سوخته در آتش عشق / خلقی اندر طلبت غرقه دریای غم‌اند

مده اندیشه را زین پیش‌تر راه / که یا کوه آیدت در پیش یا چاه

ای تو را خانه‌های آبادان / خانه دینت سخت ویران است.

نبات روح را آب از جگر داد / چراغ عقل را پیه از بصر داد [پیه: چربی، روغن]

چو گل صدپاره کن خود را در این باغ / که نتوان تندرست آمد بدین داغ

همۀ ترکیب های مشخص شده، اضافۀ تشبیهی هستند.

در بیت دوم حذف فعل به قرینۀ معنایی به کار رفته است.

مفهوم کلی ابیات، شکایت از طوفانی شدن دریا و ترس از غرق شدن است.

آرایۀ تضاد و کنایه نیز در متن، به کار رفته است.