آزمون آنلاین علوم و فنون ادبی 3 - درس 4: سبک‌شناسی قرن‌های دوازدهم و سیزدهم (دوره‌ی بازگشت و بیداری) | آزمون شماره 3296

در ره ناموس ملک و ملت و خویش و تبار / با نشاط شیر و با عزم پلنگ آماده شو

از فرنگ آمد به ایران طرفه‌های رنگ‌رنگ / شاه را مجذوب کرد آوازه شهر فرنگ

زن بود شعر خدا، مرد بود نثر خدا / مرد نثری سره و زن غزلی تر باشد

ور شمار فضل او را دفتری سازد کسی / هرچه قانون شمار است اندر آن دفتر شود

عنان گسسته‌تر از سیل در بیابانیم / به هر طرف که قضا می‌کشد شتابانیم

دیده حسرت عنان عمر نتواند گرفت / هیچ دامی مانع از جولان نگردد آب را

نفس یک پا درون خانه، یک پا در برون دارد / کسی محکم عنان بادپای عمر چون دارد؟

بر رشته گسسته عمر سبک‌عنان / دنبال هم چو رشته گوهر فتاده‌ایم

نثر دوره بیداری، با فاصله‌گرفتن از دوره مشروطه، درون‌مایه‌های آزادی، سنت‌شکنی و تجددخواهی را با لحنی آرام‌تر ادامه داد.

به دنبال تحولات سبکی در شعر فارسی، در نثر نیز قید و بندهای نثر مصنوع و فنی کنار گذاشته شد.

وطن به عنوان سرزمینی با مردم مشترک در ویژگی‌های فرهنگی و قومی و زبانی، بنیادی‌ترین عنصر فکری مشروطه‌خواهان بود.

در این دو قرن، سبک بازگشت نقطه عطفی در شیوه‌ها و ویژگی‌های سخن پارسی به وجود آورد.